MAPA KONTZEPTUALAREN AZALPENA (Zer ikasi dut?)

Hasteko esan beharra daukat, asko ikasi dudala hainbat alorretan, ez bakarrik irakasle funtzioko alorrean, baizik eta informatika eta talde-lanaren alorretan ere.

Inoiz ez naiz izan trebea, ordenagailu, internet, blog eta gauza elektronikoekin oro har. Baina ikasgai honek, ezagutza didaktikoa emateaz gain, ezagutza teknologiko hau ere eman dit, eta eskertzekoa da hori. Ezagutza hori jasotzeko, blogean murgildu gara: Nola igo argazkiak? Nola igo mapa kontzeptualak? Nola igo bideoak? Azken batean, eginez ikasten da, eta nik halaxe ikasi dudala esango nuke.
Hori esanda, talde-lanaren ezaugarriak ere ikasi ditugula iruditu zait. Hainbat lan egin ditugu batera, eta guztion parte hartzea eskatzean, denok ibili gara solasean gure lanak aurrera ateratzeko, denon iritziak errespetatu dira, denok lan egiteko era ezberdinak izna arren, beste eratara ere moldatu gara...
Oso esperientzia polita izan da alde honetatik ere.
Didaktikoki, edo ikasgaiaren ildotik, esan beharra daukat, ni nahiko gustura ibili naizela, izan ere, blogean norberaren gaiak jorratzeko haukera izan dugu eta horiek ezagutzera emateko eta guk geuk hobeto ezagutzeko aukera ere izan dugu. Horretaz gain, moduloko lanaren inguruko hainbat testu landu ditugu, guretzat lagungarriak izango direnak lana egiterakoan; tutoretza ere landu dugu, gainera puntu hau, asko gustatu zait, garrantzitsua iruditzen zait gurasoekin nola tratatu behar den jakitea etorkizun baterako eta gainera oso lan bateratsua izan da taldearentzat. Legeak ere ikasi genituen kurtso hasieran (LOMCE, LOE...) hau da, guri datorkiguna... Hezkuntzaren alorrean egindako esperimenduen artean ibili gara (Pigmalion efektua)...
Gehien gustatu zaidan lana, eta paragrafo bat merezi duena, irakasle miresgarriari eginiko lana da. Lan honekin, asko ikasi dut nik behintzat, eta nire taldekideek ere haixe ikasi dutela uste dut. Gure irakaslearen ikuspuntuak batu genituen "ikuspuntu perfektu" baten bila... eta honekin ondorioak atera genituen.
Mintegiei dagokionez, 1.Mintegia, gu elkar ezagutzeko zela argi ikusi nuen nik, horretaz gain, gure gaitasun komunikatiboa lantzeko ere erabili zen. 2.Mintegia ordea, hezkuntzan ikusten ditugun ezaugarriak lantzeko (konfidantza gure kasuan) balio izan zigun hasiera batean, baina, hori gutxi balitz, ebaluaketa taula bat egin genuen gure entzuleak ebaluatzeko.
Filmak/dokumentalak, oso interesgarriak izan dira. Niri, "La educación prohibida" pertsonalki, begiak ireki dizkidala esan dezaket; konturatu naiz, guk bizi izan dugun irakaskuntza ez dela bakarra, eta badagoela nik bezala pentsatzen duenik; honek poztasun handia eman dit.
Bukatzeko, irakaslea ebaluatu dugu, oso era ona da, ikasleak zer uste duten eta zer hobetu behar den ikusteko. Beti hobetu daiteke, hori argi dago, eta batzuetan kanpotik esaten badigute ikusten ez ditugun gauzetaz konturatu gaitezke.

Oro har, oso irakasgai interesgarria iruditu zait eta oso gustora egon naiz. Hala ere, kritika pixkat bat eginez, teknologia gehiegi nabarmentzen dela uste dut irakasgaian, eta lanak ere gehiegizkoak direla iruditzen zait, izan ere, kalitatea lortzeko kantitatea ere neurtu beharra dago.

Ikasitakoak zertarako balio izan digu? Mapa kontzeptuala

HEZKUNTZA ETA TEKNOLOGIA BERRIAK

Azken aldian, denok antzeman dugu aldaketa teknologikoa hezkuntzan, baina onuragarria al da, material guztia web batean egotea? Edo lanak egiteko ordenagailu bat behar izatea?

Pertsona askorentzat ez da posible ordenagailu bat izatea, izan ere, orain, krisialdian gaude eta familia askok ezin dituzte ia ikasketak ordaindu… nola ordainduko dute bada, material teknologiakoa? (ordenagailua, internet…) Gastu hauek, gu umeak ginenean ez ziren existitzen eta gaur egun ordenagailurik gabe ez zara inor?

Nire uste apalean, ordenagailu eta teknologia gabe inor baino askoz ere aberatsagoa zara, izan ere, pertsonalitatea gehiago garatuko duzu eta, ez diozu inolako beharrik sortuko zeure buruari.

Egia da teknologiak alde onak badituela, baino posibilitaterik ez dauzkatenentzat mundu itxia da hori. Beraz hezkuntzan, mota honetako teknologietan oinarritzea akats oso handia dela iruditzen zait eta gainera diskriminazioa eta klasismoa bultzatzen duen jarrera dela uste dut.

Non geratu dira, boligrafoak, arkatzak, kola eta guraizeak? Eskuz egindako lanak, balore sentimental gehiago du egiten duenarentzat eta jasotzen duenarentzat. Horretaz gain, kopiatzea ekiditen duzu, edo behintzat, berak eskuz kopiatzean, testua barneratzen duela jakin dezakezu.

Hau aldatzeko, metodo bat bururatu zait:

Ondo dago, klase orduetan ordenagailua erabiltzea eta honek dituen ezaugarriak barneratzea eta ikastea, baina etxerako lanak bidaltzean, eskuzko lanak bidali beharko genituzke, nahi bada klasean ordenagailuarekin ikasitakoa garatu dezakete ikasleek, baino, inoiz ez diogu ordenagailu bat erostera derrigortuko.

Beste irtenbide bat, eta nire ustez bidezkoena… material eskolarra, eskolan bertan EMATEA izango litzateke. Horrela denok berdintasun batean jokatuko lukete eta ez zen diskriminaziorik egongo. Baino badakigu hau, ezinezkoa dela… beraz egin dezagun ahal dugun guztia hezkuntzan berdintasuna bultzatzeko.

JOLASAK ETA AKTIBITATE FISIKOA HEZKUNTZAN

Testu honekin, jolasei eta aktibitate fisikoari buruzko hausnarketa bat egin nahiko nuke. Denok dakigun bezala, umeak estimulu ugari behar dituzte egunaren zehar guztiz gustura sentitzeko.
Hainbat adibide eduki ditugu pertsona famatuen artean, hala nola Michael Phelps: kasu honetan, umea zenean, hiperaktibitatea diagnostikatu zioten, Michael txikia aktiboegia zela uste zuen bere amak, eta honi aurre egiteko igeriketan apuntatu zuen, astero ordu betez. Baina hala ere, umeak oso aktibo jarraitzen zuen... azkenean, ama konturatu zen, igeriketan 4 orduz apuntatzen bazuen egunero, aktibitate maila hori, nekearengatik jeitsi egingo zela. Eta bai, hala izan zen, aktibitatea jeisteaz gain, orain, 22 domina dauzka bere etxean!! Ez al da ikusgarria?
Adibide honekin, esan nahi izan dudana da, kirola ere, hezkuntza terapeutiko bezala erabili daitekeela.
Kirolaz gain, jolasak edo jokoek badute zerikusia umeen heziketan. Pentsatzen hasten bagara, konturatuko gara, gure gelakiderik bihurrienak hezkuntza fisikoko klaseetan ez zirela hain bihurriak, eta aplikatuagoak zirela arlo honetan. Baina zergatik?
Galdera honen erantzuna argia da, jolasak eta jokuak dinamikoagoak dira, klasean eserita egotea baino; honekin ez dut esan nahi matematika edo ingurunea interesgarriak ez direnik. Baina metodologia egokia ez dela dirudi kasu askotan. Gainera, beti errua besteei botatzen diotenez, umeak "gaizto" bezala geratzen dira beti. Hau ekiditeko, autokritika eta metodologiaren aldaketa sakona ondo legoke.
Egia da, azken urteetan, joko interaktibo ugari sartu direla umeen hezkuntzan, hala ere, joko hauek beti "kaminutik" irten gabe egin behar direla gogorarazten die irakasleak. Eta zergatik ez, irudimen jolasak egin? Adibidez ginkana hezitzaile bat (zenbakiekin, hostoekin). Ginkana bat oso dinamikoa da, eta taldean egin ezkero, talde lana sustatzen da. Beraz, aktibitate ezin hobea dugu umeen garapen sozial zein kognitiboarentzat.
Horrelako jolas eta joku gehiago egongo dira, eta gure buruan beste hainbat aurkitu ditzakegu irudimena erabiltzen badakigu; eta bestela galdetu umeei ea zein jolas bururatzen zaien, hauek irudimena bor-borrean baitute!!

Konfiantzaren garrantzia hezkuntza garaian

Konfiantza. Hitz honek garrantzi handia du bizitzaren arlo desberdin askotan, bai lanean, kirol taldeetan, eskoletan... Azkenengo kasu honetan, konfiantzaren garrantzia handia da. Aldebatetik umeek haien artean konfiantza eta konplizitatea izatea, klase orduetan gustora egoteko eta dudak daudenean galderak egiteko edo irakasleek egindako galderei erantzunak emateko lotsarik eduki gabe. Bestalde, haurrek irakasleekin eta alderantzizko konfiantza egotea ere funtsezkoa da, modu honetan ikasleak izan dezakeen edozein arazo tratatzea errezagoa izango da normalean.

Hezkuntzan oso eragin zuzena du, Ikasleen arteko hartu harremanak oso garrantzitsuak direla edonoren baieztatu dezake. Demagun, gure taldean bi pertsonen artean egunero iskanbilak daudela. Jokabide honen aurrean, taldeko beste partaideek ere nolabait iskanbila horretan “parte” hartzen dute. Hots, harreman txar hori haiek ere jasaten dute modu batez edo bestez. Iskanbila sortzen dutenek beste guztiak nolabait baldintzatzen dutela esan genezake.

Beste alde batetik, irakasleen arteko harremanak onak izan behar direla ere esan beharra daukagu. Bi irakasle gaizki konpontzen badira ere, arazo pertsonal horiek alde batera utzi eta armonian hasi beharko da lanean. Hau da, azken batean, bi irakasleen arteko liskarrak gertatu ezean, irakasle talde barruan konfiantza, laguntza, aurpegi onak, etab galtzen joango ziren. Eta horren ondorioak ikasleengan erreflexatuko da modu baten edo bestez.

Azkenik, aipatu beharra dago, irakasle eta ikasleen arteko harremana ona izatea oso premiazkoa dela. Irakaslea bere ikasleak ezagutu behar du eta alderantziz, ikasleak irakaslea nolakoa den jakin behar du. Hau guztia eginda, nolabaiteko armonia eraiki ahal da.

Hau guztia, talde barruko nahiz kanpo harremanak hobetzeko eta denen artean  konfiantza izateko aipatu dugu. 

Umetan eta gaztetan, generoak beti bereiztu izan dira eskolan zein kalean; izan ere, mutilak mutilekin ibiltzen dira eta neskak neskekin. Mutilak futbolean, gaiztakerietan eta abarretan ibiltzen diren bitartean, neskak “kutxitxeoan” eta jolasean ibiltzen dira. Hala ere, badira hezkidetza momentuak ere, hasieran, baliteke mutilak gaiztakeriak egitea nesken atentzioa irabazteko. Momentu hortatik, hezkidetza erlazio bat hasten dute umeek, nahiz eta ez konfidantzazko erlazio bat izan.

Beste batzuetan, koadrila mixtoak ikusi ohi dira umeetan. Koadrila hauetan, neskek eta mutilek garrantzi berdina dute, eta ondo eramaten dira haien artean. Hala ere, adituek ez dute uste konfidantza maial hori garatzen denik horrelako kasuetan, izan ere, konfidantzazko erlazio bat eratzeko nagusiagoak izan behar gara eta pertsonalitatea garatuagoa izan behar dugu.

Hezkidetza, ikasgela sortzen dira umeetan, bai mutilen artean, nesken artean edo bi sexuen artean. Horregatik du garrantzia hezkuntza eredu mixtoak,etorkizunean, genero arteko berdintasuna, hezkidetza eta konfidantza bermatzen bai du.

Gure helburu nagusia arazoak izaterakoan, jarrera onez eta laguntza eskaintzearekin bat dator, “familia” bat sortu. Hau da, talde bakar bat osatzea.

Hau guztia lortu ahal izateko, joku naiz, jolas desberdinekin lan egingo dugu. Hona hemen link batzuk horri buruz:

http://juegosydinamicasdegrupo.blogspot.com.es/p/confianza.html

http://www.youtube.com/watch?v=UZ0KukmEXg0

http://www.eliceo.com/stag/dinamicas-y-juegos-de-confianza.html

TALDE BARRUKO HARREMANAK ESTUTU

Jende talde batean harremanak estutzea izango da guk jorratuko dugun gaia. Oso garrantzitsua iruditzen zaigu talde baten barruan kideen arteko erlazioak onak eta estuak izatea. Denok dakigu elkarlanean hobeto funtzionatzen dela bakarrik baino.

Harreman estuak sortzeko, ezinbestekoa da lehenik, beste pertsonekin dugun konfiantza handitzea edo estutzea. Azken batean, beste pertsonan ez badugu konfiantza, gu bion arteko harremana hotz-itu egingo da, ondorioz, gure lagun erlazioak ez du aurrerapausorik emango.

 Gure helburu nagusiak, pertsonen baloreak ikasi eta barneratzea izango dira, hala nola, laguntasuna, lankidetza, elkarkidetza, etab landuz. Honetarako, jolasa erabiliko dugu tresna moduan. Jolasa oso interesgarria eta motibagarriak bihurtzen dituzte jorratu beharrekoak.. Hots, teknika hau gauzatzean, oso nabaria da kideen arteko komunikazioa handituko dela. Beste era batean esanda, kideen arteko laguntasuna zerotik goraka egingo duela.

taldeko ondorioak mapa kontzeptualean

IRAKASLEEN ELKARRIZKETEN ONDORIOAK

Talde barruan, irakasle miresgarriari egindako elkarrizketa desberdinak abiauntu hartuta, ikasitakoa bateratu eta amankomunean jarri ditugu. Ikasitakoa sailkatuz, ondorio desberdinak atera ditugula esan genezake. Hona emen gure ondorioak:

 

·         Irakasle baten funtzioa:

o       Bokazioa izatea.(pedagogia,psicología,kontzientzia). Barnean eramaten den zerbait da. Ez baduzu gustoso umeekin haritzea, irakasle txarra izango zara,

o       Beste irakasleekin harreman onak izatea.

o       Arduratsua izatea.

o       Ikasleekin konektatu. Kasu hau oso berezia dela esan genezake, hau da, ikasle bat irakasle baten oroitzapen onak baditu, bere lana ondo egin duen seinale izango da.

o       Arazo guztiak soluzioa dutela irakatsi behar zaie ikasleei. Arazo oso larria izan harren, soluzioa bilatzen lagundu behar zaie.

o       Hazerreak eta mala letxeak alde batera utzi behar dira. Etxeko arazoak alde baten utzi.

o       Klase bat ematerako orduan urduri egon harren, ezin da nabaritu. Hau da, ikasleak urduri zaudela nabaritzen badute, agian baten- bat horretaz aprobetxatuko da.

o       Limiteak ezarri behar dira. Lehen egunetan batit bat. Konfidantza asko lehenengo egunetik txarra izan ahal da.

o       Ikasleak motibatu behar. Honetarako, metodo desberdinak erabiliz.

o       Etiketak ipintzea erraza da.

§         Notak, objetiboki jartzen zaiatu.

o       PRAKTIKAK OSO GARRANTZITSUAK dira. Aprobetxatu beharreko zerbait da.

o       Gurasoekin harreman ona izatea gomendatzen da. Hala ere, Kontuz! Guraso asko oso astunak bai dira.

 

·         Gaur egungo Hezkuntzaren egoera:

o       Hezkuntza sistema gaizki planteatuta dago. 16 urterarte denok eskolan egon behar dute, eta askok oso garbi dute ez dutela ikastea nahi eta adibidez ziklo bat egitea nahi dutela.

o       Irakasten diren gauza asko ez dira ezertarako balio. -Klaseak dinamizatzea, hots, liburu gutxiago erabili eta berbatan  gehiago, aktibitate desberdinak egin..

o       FRAKASO ESKOLAR inbentatutako termino bat da.

o       Irakasleekikoi errespetua gero eta txikiagoa da.

Gure irakasleari elkarrizketa

Oraingoan, irakasle bati elkarrizketa bat burutzea egokitu zaigu; nire kasuan, Lehen Hezkuntzan izandako andereño bati egin diot elkarrizketa: MariVi Urteaga andereñoari egin diot, berak niri, Ingelesa eta plastika eman zizkidan La Salle Legazpi ikastetxean.

Elkarrizketa honetan hainbat sorpresa eraman ditudala aitortu beharra daukat, handiena: andereñoak eta nik ez dugula bat egiten irakasteko pentsamoldean, eta nik ez nuen ala izango zenik uste, baina berak “konpetentzia” erabiltzen du umeen motibazio iturri bezala. Hala ere, nik nire iritzia azaldu diot, eta errespetatu egin du, horretaz gain, esperientziaren garrantzia azpimarratu du berak.

Ordu eta erdi egon gara hizketan gutxi-gora-behera, eta hainbat gauzetan bat gentozela ere somatu dut. Adibidez, moduloko lanaren gaia azaldu diot eta horri buruzko azalpena eskatu diot; bera bat zetorren nirekin, eredu mixtoaren alde zegoen, nahiz eta eredu segregatuan ere aipu batzuk aipatu izan dituen. 

Nik nire ikuspuntua azaldu diot, irakaskuntza libertarioaren aldeko argudioak emanez, baina bera ez zetorren nirekin bat, izan ere arazo asko ikusten zizkion hezkuntza eredu horri; adibidez, etorkizunean umeak izango duen nibel kognitiboa edota nibel akademikoa. Hala ere, nik ideia horiei, nibel sozialaren garapenarekin aurre egin diet. 

Bukatzeko, gomendio bat eskatu diot, eta bere gomendiorik politena, disfrutatzeko izan da. orain ikasten ari naizela, ikasle bizitzaz gozatzeko, lagun asko egiteko eta asko ikasteko; eta ondoren, lanean hasten naizenean, umeetaz gauzarik hoberenak ateratzeko eta haietaz gozatzeko ahal dudan moduan. Horretaz gain praktiken garrantzia behin baino gehiagotan azpimarratu dit MariVik.

Oso elkarrizketa sakona izan da, asko ikasi dudala uste dut, eta sorpresa asko hartu ditut, baina oso ondo pasa dut aktibitate hau burutzen.

Hezkuntzari buruzko Mapa kontzeptuala

Hona hemen 4 testu irakurri ondoren egindako mapa kontzeptuala. Espero dugu argi eta garbi ulertzea.

ANANARKISMOA HEZIKETAN

 

Gaur egungo heziketa nolakoa den pentsatu al dugu inoiz? Ba nik, oraingo honetan honi buruzko ausnarketa egingo dut  eta beste modelo hezitzaile bat azalduko dut.

Kasu honetan nire gustuko gai batekin lotu dut heziketa, anarkismoarekin; badadit, batzuek kaosa dela pentsatzen dutela, beste batzuk utopikoa… eta oraingo gizartea ez al da kaosa? Eta demokrazia bat ez al da utopikoa?

Hezikata, gizartea bezala, kapitalismoaren oinarrietan eratuta dago. Hau da, disziplinan eta autoritatean oinarritutako heziketa dugu, eta honek etorkizunerako arazoak ekartzen dituela uste dut, izan ere, sistemaren menpe geratzeko egindako heziketa mota da eta ondorioz, guri askatasuna kentzeko egina. 

Zertagatik ezin dugu geure sistema propioa antolatu gela baten barruan? Autoritatea moztuta, disciplina ekidituta, modelo asanbleario batekin… modeloa asanbleario hori adibidez, oso ideia ona iruditzen zait; bertan, espontaneitatea, askatasuna eta komunikazio askea lantzen dira pertsonen artean, eta ez ierarkikoki ezarritako “ ikasle-irakasle” tratua.

Hauek dira heziketa libertario baten oinarriak:

• ·         Norbanakoaren askatasuna: norbanakoaren askatasuna bai, baino ondokoarena zapaldu gabe, kontuan izan behar dugu talde batean gaudela.

• ·         Autoritateen kontrakoa: inork ez dio inorri agintzen, gauzak denon artean erabakitzen dira eta era zabal batean gainera.

• ·         Norbanakoaren autonomía: ierarkizazioaren aurkako ideia dugu hau. Guztiok dauzkagu betehearrak eta eskubideak, hauek, era boluntarioan hartuko ditugu.

• ·         Jokua, ikasteko modu bat bezala erabiltzea.

• ·         Sexu  zein arraza berdintasuna bermatzea eredu mixto batekin. Ez baitdugu ezergatik inor diskriminatu behar, ez arraza, ez sexu edo arazo fisiko zein psikiko batengatik.

Era honetara, pertsonak sortuko ditugula uste dut, eta ez zenbaki soil eta sinple batzuk… 

ARAZOEN KONPONBIDEA

Pigmalion efektuaren idatzia irakurri ondoren, hainbat arazo aurkitu ditugu. Eta hauei, erantzuna edo irtenbidea aurkitzen sahiatuko gara:

Aurkitu dugun lehenengo arazoa, ikasleak banatzeko edo bereizteko printzipioa izan da: "onak" eta "txarrak". Konturatu gara, ikasle "onei" era hobeago batean tratatzen zaiela eta, baliabide edo laguntza gehiego ematen zaiela "txarrei" baino, izan ere, "txarra" beti txar izango dira ezta?? Zertarako motibatu?
Arazo honen irtenbidea ez da xamurra, baina gizartean bezala, irakasgelan ere berdintasuna falta dela nabaritzen da. Beraz, irakasleen partetik objetibotasuna eskatzen dut. Ikasle guztiak ez baitgara berdinak, baikotzak gure arazoak ditugu eta ez dugu zertan berdin lan egin edo aplikatu behar; ikasle guztiak berdin motibatu beharko lituzkete eta bereizketak ukatu.

Ikusi dugun bigarren arazoa, irakasleak, ikaslearengan duen konfidantzaren garrantzian datza. Idazkian zioen bezala, "diamantetzat tratatzen badituzu diamanteak izango dira, baina ez-jakintzat badituzu beti izango dira ez-jakin". Lehengo arazoaren aritik jarraitzen du onek ere. Honen irtenbidea, antzekoa izan daiteke, berdintasunarekin lotuta baitago; ikasleei konfidantza eman behar zaie, naiz eta gaizki egin; izan ere gaizki egiteaz ikasten baitugu gehien. Guztiongan konfidantza lortzen badugu, ikasleen emaitzak nabarmenki gora egingo dutela konturatuko gara.

Hurrengo arazoa zailena iruditu zait, ez omen dugu gure komunikazioa kontrolatzeko gaitasunik; hau da, beti komunikatzen dugu nahi baino gehiago. Ba al dago honetarako irtenbiderik? Badakigu askotan, konturatu gabe, gure adiskidearen hitzak aspergarriak direla antzematen zaigula edota keinu natural edo inkonszienteak ateratzen zaizkigula. Hori nire ustetan ezin da kontrolatu, hala ere, arazo honen irtenbiderik onena, autokontrol ikastaroak egitea izango litzatekeela iruditzen zait.

Batzuetan, ikasle "txar" batek nota ona ateratzen du; baina bere betidanik izan da ikasle "txarra" nolatan, bapatean nota ona? Ez da normala, tranparik egin ote du?
Hau pentsatzen dute irakasle askok, eta hau da gure laugarren arazoa. Konfidantzarekin lotutako arazoa da aldi berean. Honen soluzioa, erreza iruditzen zait: trapetan harrapatu duzu? Ez; azterketa ondo prestatu du eta merezi duen nota dauka. Tranpetan harrapatu duzu? Bai; azterketa berriro errepikatu beharko du.
 

Edozer gauzaren gainetik, errespetua dago, irakasleak pertsona bezala tratatu beharko ditu ikasle guztiak, bakoitzaren arazoak konpontzen sahiatu eta giro on bat transmititu.